Tongue Tie articles
- February / 2019
The Boefjes study is a scientific research to examine the effect on breastfeeding improvement and reflux problems after a frenulotomy of ankyloglossia and/or tethered maxillary labial frenula. 175 breastfeeding mothers have been followed during 6 months. The results will be published in the international medical literature.
De roze wolk. Iedereen heeft het erover tijdens de zwangerschap en na de geboorte van je kind, een wolk van een baby. Soms is die wolk helemaal niet roze, maar donker(roze). Als er geen wolkje aan de lucht is, kom je niet terecht bij de Tongriem Kliniek. Als er wel bijvoorbeeld voedings- of spraakproblemen zijn, zou het zo maar kunnen.
Al jaren komen op mijn reguliere spreekuur, als tandarts in een tandartsenpraktijk, kinderen of volwassenen met spraak- of eetproblematiek. Via de logopedie of in verband met ruimtegebrek in het gebit via de orthodontist. Ook zonder tanden kunnen er bij jong en oud problemen zijn. Bij ouderen met een kunstgebit zie ik dit terug tijdens het plaatsen van implantaten voor een klikgebit. En bij baby’s tijdens het moeizaam drinken uit de borst of fles.
De naam was niet altijd Tongriem Kliniek. Vier jaar geleden heette het “een afspraak bij Kirsten” op haar tongriem spreekuur. Destijds begreep ik als kersverse moeder maar al te goed het belang van goed drinken en groeien van je baby. Zo gingen alle lege gaatjes in mijn agenda naar de baby’s in plaats van mijn eigen patiënten. En toen die gaatjes allemaal gevuld waren (om in tandarts termen te spreken) maakte ik, naast mijn reguliere werk én nadat ik mijn zoontje naar bed had gebracht, afspraken ’s avonds en in het weekend om andere moeders te kunnen helpen. Die afspraken maakte ik met mijn eigen mobiele telefoon en naderhand probeerde ik via “whatsapp in contact met de ouders te blijven om de baby’s te kunnen volgen. Toen de hulpvraag steeds groter werd en mijn vrije avonden en weekenden steeds korter, besefte dat ik maar 2 handen had en handen te kort kwam.
Het werd tijd voor méér professionele hulp. Ik wilde een verschil kunnen maken voor baby’s, kinderen en volwassenen overal ter wereld. Het werd tijd om multidisciplinair te gaan werken samen met een arts, lactatiekundigen, logopedisten en andere therapeuten. Zo liep ik met mijn hoofd in de wolken over het oprichten van een Tongriem Kliniek. Een goede start en zelfvertrouwen in het leven is wat je iedereen gunt, ongeacht de leeftijd. En als de Tongriem Kliniek daarbij een zetje (of sneetje) in de goede richting kan geven doen we dat om die reden. Een roze wolk is het misschien niet als je bij ons komt, maar achter de wolken schijnt altijd de zon!
Wie is niet opgegroeid met het gezelschapsspel Dokter Bibber. Met Dokter Bibber probeer je jouw patiënt zonder te bibberen weer beter te maken. Opereer hem zonder te bibberen, want anders gaat de zoemer!
Helaas is opereren geen (kinder)spel. Ten eerste vertrouwt een patiënt je volledig. Hij of zij gaat ervan uit dat je als dokter weet wat je doet en handelt op een correcte en professionele manier. Oudere kinderen en volwassenen liggen achterover in een heel kwetsbare positie. Bij de baby’s leggen ouders hun kostbaarste bezit letterlijk en figuurlijk in mijn handen. Dit is iets wat ik en mijn collega’s ons erg bewust van zijn. Ten tweede is een vaste hand of juist twee linkerhanden bepalend voor het wel of niet slagen van een operatie. Met mijn bibberende handen zit het gelukkig wel goed. Als ouders zich ongerust maken over het bewegen van het kind, zeg ik gekscherend dat ik het na zoveel ervaring met mijn ogen dicht kan. Geen zorgen, ik zal dit niet uitproberen…
Echter blijken wij onze ogen altijd juist wagenwijd open te moeten houden. Bij de kliniek ligt niet alleen de focus op de mond, maar ook op de algehele conditie van de patiënt. Wij krijgen soms echt “bibbers” als andere zorgverleners het hier minder nauw mee nemen. Zo zag mijn collega laatst een baby die slap was en verhoging had. Het bleek om een baby te gaan met een dreigende sepsis (bloedvergiftiging) door een ontsteking aan zijn navel. Als mijn collega niet adequaat had gehandeld door direct de baby naar het ziekenhuis per ambulance af te voeren, had die moeder met lege handen gezeten. Gelukkig zijn moeder en baby inmiddels weer twee handen op een buik en werd mijn collega op handen gedragen. Ze was geen “dokter bibber”, maar dokter “ridder”.
Het blijkt dat je de handen ineen moet slaan om de beste zorg te kunnen verlenen en waar nodig de touwtjes in eigen hand moet houden. Helaas gold dit niet voor John Spinello, de bedenker van ‘Dokter Bibber’ in 1964. Hij verkocht ‘Operation’, zoals het spel in het Engels heet, destijds voor 500 dollar aan een speelgoedmaker. Vijftig jaar later had Spinello zelf 25.000 dollar nodig voor een operatie in zijn mond – geld dat hij niet had. Hij stond gewoon in de kou te klappertanden én te bibberen.
Menig ouder die ik in de Tongriem Kliniek ontmoet, zijn bekend met de gang van zaken op en rondom het schoolplein zoals bij “de Luizenmoeder”*. Regelmatig kom ik op dat schoolplein kinderen, of broertjes/zusjes tegen die ik in het verleden behandeld heb aan hun tongriem. Hierdoor gaat de Tongriem Kliniek zeker over de tong op het schoolplein.
Zo bleek niet alleen in Groningen. Voor haar eigen kind, was een Amsterdamse juf door een moeder getipt. De desbetreffende moeder was een intelligente Russische dame die absoluut haar hart op de tong had. Ze had zich zodanig verdiept in de materie dat de keuze voor haar twee kinderen viel op een orthodontist in Londen en de behandelend arts in Groningen.
Zij en de vader besloten vervolgens ook behandeld te willen worden aan hun tongriem. Een goede rustpositie voor de tong is tegen het gehemelte. De moeder wilde dit direct na de behandeling gaan trainen. Voor optimale concentratie nam deze moeder al mediterend met Duck tape over haar mond geplakt, voorin de auto plaats naast haar man. Dit was de kijkers op de andere rijbaan niet ontgaan en de politie werd wegens een ontvoering gewaarschuwd.
Een bezoek aan de Tongriem Kliniek werd ineens de Bond film: From Russia with Love. Een Russische moeder als spionne, ontvoerd door een vriendelijke vader… Dat verzin je toch niet? Thuis aangekomen in Amsterdam viel de politie letterlijk en figuurlijk met de deur in huis en werd de vader stevig “aan de tand gevoeld”. Omdat deze moeder reeds voorafgaand aan de behandeling al goed van de tongriem gesneden was, werd het voorval snel opgelost en liep het af met een sisser.
Op de vraag van ouders of ik bang ben dat baby’s en kinderen me later op komen zoeken als ze volwassen zijn, is het antwoord “Nee”. Kinderen zien mij op het schoolplein niet als “tongdokter” maar als de mama van… Het enige waar ik nu wel bang voor ben is naast luizen, voor een inval van de politie. Als mensen hun tongpositie gaan trainen met Duck tape, dan zal ik toch het achterste van mijn tong moeten laten zien…
*De Luizenmoeder is een Nederlandse komedie die gaat over het leven op en rond de basisschool, waar vaak regels en (gedrag)codes gelden en volwassenen zich soms als kinderen gedragen en omgekeerd.
“Zijn we er al?” Deze vraag hoor ik al voor we de hoek van de straat om zijn. Voor kinderen duurt reizen lang. Zeker als je geen idee hebt waar de reis heen gaat. Reizen duurt ook voor ouders lang. Er zijn veel plas-stops, gesleep met veel te veel bagage: drinken, eten, speelgoed, knuffels, reservekleding voor alle mogelijke weersomstandigheden en vooral heel veel reserve luiers. “Men moet reizen om te leren.” – aldus Mark Twain. Als moeder vind ik het meer leren om te reizen (met kinderen).
Bij de Tongriem Kliniek komen patiënten vanuit de hele wereld. Wij zien baby’s, kinderen en volwassenen vanuit heel Nederland en Europa. Met name de Scandinaviërs, waaronder de Denen weten ons te vinden. Het leuke van deze diversiteit is, dat je de gebruiken en gewoonten van andere landen leert herkennen. Met kouder weer, herkennen we ze in de wachtkamer al aan de wollen mutsjes en wollen kleding. Daarnaast hebben de baby’s altijd een eigen donzen dekbedje mee. We leren de belangrijkste woorden in de communicatie (“sød” en ”is”, ofwel fopspeen en ijsje). En zoveel personen met een verschillende etniciteit maken het werk kleurrijk. Na het geven van een lezing in Kopenhagen zat ik met Eskimo’s uit Groenland in het vliegtuig terug naar Groningen. Ik stond er niet bij stil hoe groot en divers Denemarken is, en hoe belangrijk bereikbaarheid en toegankelijkheid in de zorg is.
Veel van de Denen die ons bezoeken vliegen van Kopenhagen naar Groningen Airport. De vlucht werd tijdelijk geschrapt door de vliegmaatschappij. Het schrappen zou vanwege financiële redenen zijn. Wij hadden het idee dat het misschien door de Tongriem Kliniek kwam. Op het nieuws hoorden we over een bommelding op het vliegveld en dat een speurhond vanuit Schiphol werd ingevlogen om onbeheerde bagage te checken. Met een rood hoofd vertelden de Deense ouders dat deze onbeheerde bagage, een koffer vol met luiers was, die in de haast naar hun afspraak vergeten was. Voor de speurhond waren we blij dat het om schone luiers ging.
Reizen voor medische hulp is geen eenvoudige keuze. Het antwoord op die vraag: ”zijn we er al?”, is dan ook “nee”. We zijn er nog lang niet. Er is nog veel te onderzoeken en te leren over dit onderwerp. We hebben nog een lange reis voor de boeg…
Als (tand)arts leggen wij de eed van Hippocrates af. Hierin beloven wij de geneeskunst zo goed als mogelijk uit te oefenen ten dienste van de medemens. Het belang van de patiënt wordt vooropgesteld en we zullen de patiënt niet schaden. Tevens staat in deze eed dat we de eigen geneeskundige kennis en van anderen dienen te bevorderen. Evenals de beschikbaarheid en toegankelijkheid van de gezondheidszorg.
Om hier gevolg aan te geven geef of volg ik (inter)nationaal lezingen en congressen. Door kennis en ervaring uit te wisselen kunnen we samen verder komen in deze “tongriem problematiek”. Ik wil als arts een stem zijn voor de moeders en baby’s wanneer borst- of flesvoeding niet gaat. Alleen dan is er wel “een stem” nodig. Als jonge moeder verlies ik mijn stem niet door te veel feestjes of door hard te schreeuwen tegen mijn kinderen. Eerder door de zoveelste kleine snotneus die een verkoudheid aan mij doorgeeft. Dit slaat direct over op mijn stem, zodat ik dan zelf als dokter moet uitdokteren hoe beter te worden. De laatste dokter heeft immers altijd gelijk…
Recentelijk kon ik op het nippertje met een enigszins hese stem een lezing geven in Kopenhagen. Zo had een moeder haar baby meegenomen om tussendoor te voeden. Ze nam het waarschijnlijk letterlijk en figuurlijk om haar baby de kennis met de paplepel in te geven. Ook presenteerden sommige buitenlandse collega’s op hun sokken en waren een aantal deelnemers fanatiek aan het breien. Zouden daar de “geitenwollen sokken” vandaan komen? In de lobby behandelden collega’s elkaar met manuele therapie. Een spreekuur is immers niet plaats gebonden.
Zo hield mijn collega als “flying dokter” een Tongriem spreekuur in de lucht tijdens de terugvlucht naar Groningen. De piloot had last van slaap apneu, spierspanning en andere klachten. Hij wilde graag meer weten over de Tongriem Kliniek. Dit kleine vliegtuig was echter zonder automatische piloot. Erg fijn dat de copiloot tijdens dit spreekuur zich niet liet afleiden en het vliegtuig manueel ook daadwerkelijk naar Groningen vloog. Ze hielden hun beroep in ere. Zoals ik het beroep van arts in ere zal houden.
Dat beloof ik.
In de Tongriem kliniek is als “tongdokter” geen dag hetzelfde. Elke tong ziet er anders uit. Een afdruk van je tong is net zo uniek als een vingerafdruk. De problematiek om naar de “tongdokter” te gaan is voor iedereen anders. Denk aan problemen met slikken, praten, kauwen, zuigen, proeven en voelen. Evenals de leeftijd. Het jongste patiëntje was 1 dag oud en de oudste 77 jaar.
De start in het leven begint met goed slikgedrag. Baby’s ontdekken met behulp van de tong door van alles in hun mond te stoppen en te proeven (evenals zand, gras, modder, etc.).
De peuters en kleuters komen vervolgens omdat het praten of eten moeizaam gaat. Uiteraard verschillen smaken en smaken verschillen. Met de smaakpapillen onderscheiden we zout, zuur, bitter, zoet en umami. Umami is vrij vertaald: ‘de heerlijke smaak’. “Vrij vertaald” voor de meeste peuters en kleuters: snoep, chocolade en ijsjes. Het advies qua eetspelletjes komt neer op ijsjes likken en snorren van appelstroop of chocopasta.
De schoolgaande kinderen komen via de logopedie of orthodontist met een tongpositie die voor spraak of groei niet gunstig is.
De pubers komen schoorvoetend vanwege het tongzoenen (met papa en mama op de gang).
De studenten zijn hier een stuk opener in. Laatst bezocht een jongeman mij vanwege zijn “technische” beperkingen tijdens het tongzoenen. Hij had het verzoek om zoveel mogelijk ruimte te creëren.Ik legde uit dat een tong een spier is voor zowel langzame als snelle vormveranderingen, maar hier wel anatomische grenzen aanzitten. Vervolgens gaf ik hem instructies en uitleg voor náde behandeling. De vraag die hij mij vervolgens stelde was wanneer en hoe hij weer mocht tongzoenen… Het antwoord was als volgt:Een tongdokter kan advies geven over wonden, eet en slikgedrag, maar niet over technische hoogstandjes in het liefdesleven. “Trial and error” zou het advies zijn”.
We vergeten soms wat voor weg de tong gedurende ons hele leven aflegt. Gelukkig komen mijn oudste “tongriem” patiënten niet met dit soort vragen. Die zijn al blij als het kunstgebit minder snel loskomt en minder vaakhoeft te wordenvast geplakt. Met de zomerhitte op komst plakt er al genoeg. Ik wens u een fijne zomer toe met veel ijsjes ter oefening!
De eerste zomerdag weet je vaak nog goed. De zomer wordt vaak met eerste keren geassocieerd. De eerste keer op vakantie, de eerste keer zwemmen, de eerste kus en andere eerste keren… Nu de nazomer is begonnen, keert iedereen terug. Het is weer tijd voor de eerste keer werken, school, crèche en blog.
De Tongriem Kliniek staat ook symbool voor eerste keren. Niet omdat wij de eerste Kliniek in Nederland en continentaal Europa zijn, maar omdat wij voor veel ouders het eerste uitje zijn. Iedere jonge ouder heeft last van stress bij vertrek. Wat neem je allemaal mee voor een baby en hoe past die maxicosi in de auto. Bij de baby’s zien we soms de eerste traantjes. Altijd een bijzonder moment omdat we de baby’s helaas niet kunnen uitleggen waarom we ze graag helpen. Bij de peuters en kleuters horen we terug hoe er eerste keren zijn van beter en duidelijker praten of het eten van grote stukjes. Bij tieners de eerste keer durven zoenen en bij volwassenen de eerste keer geen hoofd of nekpijn. Afgelopen week waren we zelfs getuige van de eerste stapjes! Kortom allemaal eerste keren die ons bijblijven.
De zomer staat ook symbool voor zomertrends. Dit jaar bloemen, exotische prints en franjes. Veel ouders, artsen en andere zorgverleners denken ook dat het klieven van een tongriem een trend is. Het klieven van de tongriem wordt echter al gedaan sinds mensenheugenis. Er zijn zelfs afbeeldingen uit 1620. Het klieven is dus al 400 jaar een trend! Iedereen kent wel de verhalen van vroeger, hoe de voedvrouw het met een lange nagel deed. Vervolgens werd de ingreep met een scherp schaartje toch praktischer en hygiënischer gevonden. Begin 20eeeuw kwam elektrochirurgie voor kleine operaties in opkomst en in de jaren zestig deed de laser zijn intrede. Wat betreft het klieven van een tongriem kan er dus geen sprake zijn van een zomertrend.
De discussie of het klieven een trend of hype is, zal voorlopig nog wel even duren. Er zullen nog vele zomers overheen gaan voor er consensus zal zijn. Het lijkt wel op de discussie of een zomertijd en wintertijd vandaag de dag nog wenselijk is. Eén ding weet ik zeker: de tijd zal het ons leren!
“Klieven van tongriemen heeft geen nut!” volgens menig collega. Onze hersenen zijn erop gericht het eigen gelijk te bevestigen. Dat mechanisme heet “ego defense” aldus Margriet Sitskoorn, hoogleraar klinische neuropsychologie. Iedereen lijdt aan ego defense. Je hoeft daarvoor slechts de ideeën van een ander al dan niet bewust af te wijzen. Als je met gelijkgestemden bent zal dat bijdragen aan een positief groepsgevoel. De negatieve kanten daarvan worden weg gedrukt. Bij contacten met andersdenkenden gebeurt het omgekeerde: die deugen niet.
Dat de Tongriem Kliniek en ik niet deugen horen we regelmatig. En ook ik lijd aan “ego defense”. Ik voel weerstand opkomen als ik iets lees wat niet overeenkomt met mijn eigen ideeën. Bij wetenschappelijke artikelen leidt dat direct tot de vraag of de toegepaste onderzoeksmethode wel deugde. Terwijl ik mezelf ook kan afvragen of mijn mening gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek wel deugt. Je moet op zoek gaan naar informatie die je eigen mening in twijfel trekt in plaats van versterkt (Karl Popper).
Wat pas echt weerstand in mij oproept en lijdt tot “ego offense” ipv “ego defense”, zijn de foutieve behandelingen die ik wekelijks voorbij zie komen(zie voor illustraties post Facebookpagina Tongriem Kliniek). Dan heeft het klieven inderdaad geen enkel nut. Deze behandelingen werden gedaan vanuit een zogenaamde bevoegdheid of zogenaamde bekwaamheid. Gedaan vanuit de zogenaamde wetenschap of zogenaamde associatie met mij. Laat ik hierover heel duidelijk zijn: Ik heb helemaal niemand opgeleid!
Een (tand)arts of verloskundige is altijd volledig zelf verantwoordelijk voor zijn/haar handelen, ook als dit niet goed is! Foutieve behandelingen deugen namelijk nooit!
Het ego is niets meer dan een drieletterige benaming van onze eigen denkbeelden die ons wereldbeeld bepalen en tot uiting komen via ons gedrag. Het ego is een product van ons eigen denken, een kader van waarden, normen, regels, overtuigingen, ervaringen, en aannames.
Het zou deugen als mede-, voor- en tegenstanders van het klieven beseffen dat hoe sterker hun eigen ego is, hoe waarschijnlijker het is dat andere mensen de bron van het probleem zijn.
Het zou niet uit moeten maken of dit ego nu lijdt aan “offense” of “defense” zolang het patiënten belang maar voorop blijft staan!
Een lach en een traan liggen soms dicht bij elkaar. In de Tongriem Kliniek wordt er gelukkig ook vaak gelachen, naast het wegpinken van een traantje. Dit komt omdat onze patiënten en de ouders van onze patiënten vaak een goed gevoel voor humor hebben.
Denk aan bijvoorbeeld het geven van bijnamen. Wie heeft er niet een bijnaam gehad als kind? Van kleins af aan geven we de speciale mensen om ons heen een leuke bijnaam. Vaak afkomstig van een specifieke gebeurtenis blijft de bijnaam plakken tot laat in de tienerjaren en soms zelfs voor het leven. Nu zijn de bijnamen die wij over het algemeen horen geen namen die je de rest van je leven wil uitleggen. Op het moment dat de baby weer aan de borst bij mama gaat: “kleine piranha”. Even doorbijten zegt mama dan… Door de hoeveelheid luchtinname die wij bij onze baby’s zien horen we bij al die scheetjes: “klein scheetkussen” van me. Of als ze veel bijgeluiden maken of het wegklokken tijdens het drinken: “hij klinkt wel als een dorstige zeeman”. Of als er dan een harde boer uitkomt: “Hij lijkt wel een volwassen vent, want hij kan harder boeren dan papa”!
Ook de mama’s worden besproken. Als ze continu staand moeten voeden en heen en weer lopen: “Het lijkt wel een lopend buffet!” De mama’s die direct weer na de bevalling naar hun oude vorm terugkeren zijn de Barbamama’s. Wij zien vooral kwetsbare moeders, die altijd door het vuur gaan voor hun baby, of ze nu borstvoeding geven of niet. Over vuur gesproken, door de elektrotoom hangt er weleens een apart luchtje. Vaders vinden het dan naar barbecue of de elektrische vliegenmepper ruiken. Een jongen vond het meer naar popcorn ruiken…dat vonden wij toch wel iets vriendelijker klinken.
Tot slot hebben we nog de categorie versprekingen. Mijn collega’s lactatiekundigen worden zeer gewaardeerd. Echter worden ze met regelmaat als “lactosedeskundige” of “lactatieverpleegkundige” aangesproken. In ieder geval iets met melk ofzo… En om met de feestdagen op komst af te ronden kunnen wij ook de “advent” fles ipv de “Avent” fles wel waarderen. Ik denk dat Toon Hermans de spijker op de kop sloeg met de volgende uitspraak: gevoel voor humor begint bij gevoel voor verdriet!
De feestdagen staan weer voor de deur. Sinterklaas is uitgezwaaid en nu is men weer bezig met de kerstgedachte en reflectie van het afgelopen jaar. Kerst is én voelt natuurlijk voor iedereen anders. Als je “kerstgedachte” opzoekt in de encyclopedie komen hier 2 definities uit: 1. Instelling het beste te doen zoals voorgehouden met kerst. 2. Overpeinzing in vrede en welwillendheid. Wat zou het mooi zijn als de kerstgedachte voor het hele jaar zou gelden.
Het afgelopen jaar hebben vele ouders hun baby of kind aan ons toevertrouwd. Wij beseffen elke dag dat wij hierdoor het kostbaarste en dierbaarste bezit van iemand in handen hebben. Inmiddels volgen 500 ouders en andere zorgverleners wat de Tongriem Kliniek doet en bezighoudt. Onze instelling is daarom het hele jaar te doen wat het beste is als er problemen zijn en niet alleen met de kerst.
Niets is zo vervelend als de stress wanneer een baby niet drinkt en groeit of een kind niet kan eten of praten. Er is dan elke dag stress én niet alleen decemberstress. Decemberstress is een vorm van stress die optreedt in verband met of tijdens de feestdagen in december. “Loesjes” definitie van decemberstress vind ik pakkender: “een kerstkaarsje met een burnout.” Als ouder brand je op als het niet goed gaat met je kind. Het is onze taak als zorgverleners om ouders en patiënten het hele jaar een fijn gevoel te geven en ik ben elke dag dankbaar dat wij als kliniek hieraan kunnen bijdragen.
De kerstgedachte van de Tongriem Kliniek bestaat uit:
Fijne feestdagen!
In onze boom
groen als nooit tevoren
brandt één lampje niet
het valt niet op
het zit niet van voren
eigenlijk niemand die het ziet
het lampje is
niet stuk of zo
het geeft gewoon geen licht
en wij…
wij laten het gebeuren
het zit toch niet in het zicht
maar ergens
in de nacht
als alle andere lichtjes doven
zien wij soms
verwacht en haast niet te geloven
dat ene lichtje
stilletjes fonkelen
warmer, mooier dan de rest
en weten wij weer
dat elk lampje
wil schijnen met de kerst
Toon Hermans
Een nieuw jaar is begonnen en januari is de maand van de beste wensen en de goede voornemens. De Tongriem Kliniek kijkt uit naar een jaar vol nieuwe uitdagingen. Januari is ook de maand van “Blue Monday”. Deze blauwe maandag waarin de meeste mensen zich treurig en neerslachtig voelen door niet volgehouden voornemens of omdat het nieuwe jaar nog niet heeft gebracht wat het zou moeten. Dat januari soms een grillige start kent hebben we ook ervaren bij de Tongriem Kliniek.
“If anything can go wrong, it will” is de eerste wet van Murphy. Iedereen kent het verschijnsel wel dat bij kassa’s in winkels andere rijen sneller gaan. Dat je op de snelweg bij filevorming altijd de verkeerde rij lijkt te kiezen en dat de treinvertraging heeft, maar de aansluiting wèl stipt op tijd vertrekt. En net op het moment dat je denkt de zaken op orde te hebben, er wéér iets mis gaat.
Bij de Tongriem Kliniek hebben we vaak te maken met een andere wet van Murphy.
De wet van Dr. James Murphy, ofwel de Murphy’s manoeuvre. Wanneer je met een vinger onder de tong heen en weer kan bewegen zonder veel “weerstand” te voelen, is er hoogstwaarschijnlijk voldoende bewegingsruimte voor de tong. Als je een lijntje, verkeersdrempel, gitaarsnaar, hekje, boomstronk of iets dergelijks waarneemt, zit er hoogstwaarschijnlijk een tongriem die de tongbewegingen kan beperken. Wanneer wij dit als behandelaar waarnemen na de gehele mond te hebben onderzocht en duiden op problematiek tijdens het voeden, eten, spreken e.d., gaan wij over tot behandeling.
Dat Murphy’s wet en Murphy’s manoeuvre samen kunnen komen in januari hebben we direct in onze eerste werkweek gemerkt. Op 1 dag hadden we te maken met extra patiënten die niet ingepland waren. Eén patiënt die een tweeling bleek te zijn en er hierdoor ook 2 verschillende behandelingen plaatsvonden. Daarbij aan het einde van de ochtend een wondje wat iets langer bloedde dan gebruikelijk. In de middag de politie op de stoep, omdat een moeder per ongeluk haar baby in de auto had ingesloten. Gelukkig was er genoeg “blauw” op straat. Tot slot rondden we de dag af met een baby waarbij we een gedeelte van de wond moesten hechten, omdat deze baby een anatomische afwijking bleek te hebben.
Kortom een frisse start van het jaar met genoeg uitdagingen. “Mondays are for new starts”!
Februari is tot op heden een stormachtige maand geweest met al 8 dagen storm op de teller. Stormen Ciara, Dennis en Ellen trokken de vorige weekenden over Nederland en zorgden voor veel schade. Schade komt niet altijd door een storm. Als de gemeente dwars door elektriciteitskabels graaft is er ook veel schade. Zonder elektriciteit werkt er helemaal niets: geen licht, geen telefoon, geen internet en ook geen apparatuur… Het is dan géén storm in een glas water!
‘s Ochtens beginnen in een duister gebouw zonder werkende verlichting voelt spookachtig en een beetje luguber in de winter en heet niet echt een warm welkom. Patiënten komen bij ons uit heel Nederland en Europa. Als mensen al uren onderweg zijn per auto of reeds in het vliegtuig zitten wordt afbellen lastig. Zeker als de telefoonlijn het niet doet en je niet op de computer kan zien wie die patiënten zijn. Maar niet ontmoedigd en ons flexibel opstellend, begonnen we met noodverlichting op twee behandelstoelen van een collega. Het was de enige plek in het gebouw met elektriciteit, en zo kon de eerste patiënt uit de andere kant van Nederland geholpen worden. Bij de tweede patiënt uit Denemarken van die ochtend had men de elektriciteit weer aan de praat gekregen; totdat 10 minuten later de gemeente Groningen iets verderop opnieuw een kabel zodanig raakte, dat de hele straat zonder stroom kwam te zitten….
Dat betekende definitief verkassen naar een andere werkplek mét elektriciteit! Terug naar onze oude praktijk 300 meter verderop, waar inmiddels een behandelstoel van een plastisch chirurg staat. Geen storm, maar wel in de stromende regen met de bakfiets op en neer. In de eerste rit de apparatuur en handschoenen, verdoving, e.d gebracht. In de tweede rit stoeltjes om op te zitten en de cadeautjes voor de oudere kinderen. Het moet een vreemd gezicht zijn geweest voor onze patiënten. Arriveren bij de Tongriem Kliniek op de werkplek van een plastisch chirurg. Sommige moeders vroegen al of de Tongriem Kliniek ook aan botox en lipfillers deed. Het water stond misschien tot aan onze lippen, maar we doen alléén behandelingen waar we kundig in zijn. Op deze stormachtige dag konden we maar één conclusie trekken: Het leven gaat niet over wachten tot de storm voorbij is, maar over leren dansen in de regen!
“Gezondheid is datgene wat je het gevoel geeft, dat het nu de mooiste tijd van het jaar is (F.P. Adams)”. Gezondheid is het grootste goed wat men bezit en dat is iets wat éénieder beseft nu COVID-19 Nederland in zijn greep heeft. Normaal gesproken is de lente een prachtige tijd. Echter deze lente van 2020 is er één van nood.
Maart roert zijn staart, maar na een stormachtig februari is er nu de echte stilte voor de storm. De afgelopen weken en inmiddels dágen blijven de richtlijnen van het RIVM omtrent COVID-19 aan aanpassingen onderhevig. De Tongriem Kliniek volgt deze nauwlettend. Helaas kunnen we momenteel kinderen en volwassenen niet meer helpen. We kiezen er nu bewust voor, alléén de allerkleinsten die voedingsproblemen hebben, te blijven helpen. Dat dit hoop geeft bij jonge ouders en met name de kraamvrouwen geeft ons weer de energie om door te gaan met zorg verlenen. In de eerstelijnszorg en met name in de tandheelkunde, lopen wij zelf veel risico op besmetting. Zolang onze eigen gezondheid en hulpmiddelen toereikend zijn, zullen we onze zorg continueren. Kraamvrouwen bieden ons hulpmiddelen aan uit hun kraampakket en een spontaan applaus van ouders motiveert ons enorm om in deze bizarre tijd door te werken. Het is mooi om te zien hoe verbindend een crisis kan werken, maar ook hoe egoïstisch. Laten we hopen dat de zetpillen, luiers en billendoekjes niet gehamsterd worden.
In Nederland zijn we niet de enige met problemen, de hele wereld staat momenteel in brand. Sommige van onze kleine internationale patiëntjes werden afgelopen week toch nog doorgelaten over de grens tussen Denemarken en Duitsland, terwijl deze reeds gesloten was. Hoe bijzonder is het dat grensbewakers het nut van borstvoeding inzien en een goede gezondheid van een baby! Deze Deense jonge ouders barstten in huilen uit, dat we ze wilden helpen en niet weg stuurden. Mijn hart gaat uit naar de ouders die door het vuur gaan voor hun kind. Mijn hart gaat nog meer uit naar alle zorgverleners overal ter wereld die helpen de brand voor de COVID-19 patiënten zo goed mogelijk te blussen. Laten we het deze lente samen oppakken en wanneer de bloemknoppen uitkomen, de situatie niet naar de knoppen helpen! “Leef in vreugde, in gezondheid, zelfs als de hele wereld ziek is. “, aldus Buddha
Blijf gezond!
“Lock down”
Inmiddels zijn we een aantal “Corana weken” onderweg en bekend met het pakket aan maatregelen omtrent Covid-19. Een pandemie, de dood, maar ook een geboorte komen nooit op het juiste moment. Het is mooi om te horen dat jonge ouders positief proberen te blijven in deze tijd. We verwachten immers meer jonge ouders door een geboorte golf over 9 maanden na deze intelligente lock down.
De roze wolk is echter een roze cocon geworden. Deze cocon begint nu al tijdens de zwangerschap. Minder controles bij de verloskundige en de aanstaande moeder gaat alleen naar de controles. De echo’s zijn zonder partner en de pretecho’s zijn zonder pret. Centering pregnancy bestaat niet meer, want niemand mag samen komen. Dr. Google is nu de dokter bij vragen over zwangerschapskwalen. Bij de bevalling mag de partner, mits deze gezond is, nog wel aanwezig zijn. Een jonge vader merkte al ad rem op dat hij in ieder geval bij het begin en aan het einde van de zwangerschap aanwezig is geweest. De rest van de tijd heeft de baby bij de moeder in quarantaine gezeten…
De cocon gaat door na de bevalling. Er ontpopt zich geen ruimte. De verloskundige belt na afloop, de huisarts komt niet langs en alleen de kraamzorg kan je op weg helpen. Alleen (k)raamvisite op afstand, terwijl je je kostbaarste bezit aan de wereld wilt tonen. Ouders zijn positief dat ze nu meer tijd hebben om te wennen aan een nieuw ritme. Dit geldt ook voor eventuele broertjes en zusjes. Dat er nog een maatschappij bestaat met andere gezichten, zullen deze pasgeboren baby’s pas over maanden ervaren. En dat deze nieuwe gezichten dichterbij dan 1,5 meter kunnen komen en een mond in plaats van mondkapjes hebben, zal een vreemde gewaarwording zijn.
Gelukkig is er altijd hoop op betere tijden. De babywinkels waren al open, laten we hopen dat de reguliere zorg ook verder open gaat voor jonge ouders en iedereen die hulp nodig heeft. Er was de laatste tijd zo weinig hulp beschikbaar voor ouders en baby. Laten we duimen voor een spoedige intelligente lock open!
Het van Dale woord van 2020 kan bijna niet anders worden dan “anderhalve meter samenleving”. Die anderhalve meter heeft noodgedwongen heel wat ruimte gecreëerd in onze samenleving. Inmiddels denk ik dat anderhalve meter vanaf 2020 niet meer hand in hand gaat met de huidige lessen wiskunde. Het wordt tijd voor nieuwe rekensommen…
Ook bij de Tongriem Kliniek is het passen en meten. Inmiddels draaien we onze hand hier niet meer voor om. We voelen ons vaak net verkeersregelaars die de verkeerstroom moeten leiden tussen collega’s en patiënten. We schudden geen handen, maar maken met een glimlach en handgebaar de juiste richting duidelijk. Vervolgens maken we toch direct in diezelfde ruimte weer contact. We hebben immers een contactberoep. Een contactberoep is een beroep wat contact met anderen heeft binnen die 1,5 m. Dat geldt zeker als je in de mond werkt. Het was dan ook best wennen na een periode uitsluitend babymondjes te zien, dat er weer monden zijn met tanden en kiezen. Én dat de behandelstoel weer gevuld wordt door lange benen van kinderen, pubers of volwassenen. We mogen iedereen weer een helpende hand bieden! Dit geeft energie…
Dat komt weer goed uit voor de nieuwe betekenis van het woord “beroep”. Je hebt tegenwoordig een vitaal beroep of niet. Vitaal betekent volgens diezelfde van Dale: voor het leven van groot belang òf krachtig én energiek. Ik dacht dat het eerder van belang was, dat men vitaal zijn beroep uitoefent… Dat is het mooie van in de zorg werken. De zorg is het enige vitale beroep wat zichzelf altijd probeert uiteindelijk overbodig te maken.
Voorlopig zal dit voor ons nog niet aan de orde zijn. Door de uitgestelde zorg tijdens de Corona uitbraak nam onze wachtlijst weer toe. Ondanks onze Corona-Coupe, zitten we met onze handen in het haar waar we nu iedereen moeten plaatsen. Dat zal voorlopig niet op anderhalve meter zijn. Ook al jeuken onze handen en komen we handen te kort, we zullen de handen ineenslaan om iedereen zo goed en snel mogelijk proberen te helpen. Dat ligt voor de hand!
De zomer is officieel van start gegaan met een week lang tropische temperaturen. Men waagt zich weer op het terras en de Corona maatregelen worden verder versoepeld. Mensen voelen zich veilig genoeg om over vakanties na te denken en te gaan! De schoolvakanties beginnen al eind volgende week.
Uit wetenschappelijk onderzoek zijn de voordelen van vakantie en het vakantiegevoel bewezen. Ook dat helaas deze effecten tijdelijk zijn. Twee weken tot een maand na terugkeer lukt het om het vakantiegevoel vast te houden, afhankelijk hoe goed je hebt geschakeld tijdens je vakantie. Het ‘fade-out” effect wordt dit door onderzoekers genoemd. Na die periode ben je weer terug op het punt waar je was vóór je vakantie, qua geluk, energie en motivatie.
De corona-epidemie heeft ons hele zorgstelsel op zijn kop gezet. Tijdens de crisistijd is door het zorgpersoneel geweldig werk geleverd in de ziekenhuizen. Hierdoor lijkt de situatie nu te zijn gestabiliseerd. Voor de Tongriem kliniek betekende het dat ten tijde van de corona crisis alleen de spoedzorg door kon gaan. Zo werden veel jonge moeders en baby’s toch geholpen. Nu de reguliere zorg verder opgeschaald mag worden, zijn de wachtlijsten opgelopen voor de overige leeftijden. Dit betekent, dat ervan af nu een strengere triage gaat plaatsvinden dan dat men van ons gewend is. In de gewone gezondheidszorg wordt het begrip triage gebruikt, om te bepalen op welke en op wat voor wijze een patiënt een zorgverlener zou kunnen consulteren. Om te bepalen op welke termijn en op welke wijze worden er meer vragen gesteld door ons secretariaat en lactatiekundigen. Zonder (medische) intake kunnen wij niet meer over gaan tot consult en behandelen.
Terugkomend op dat vakantiegevoel. Volgens Buddha, moet je om innerlijke rust te vinden afmaken waar je aan begonnen bent. De Tongriem Kliniek houdt geen vakantie, dat zou ons nu geen innerlijke rust brengen. We gaan wel over tot een zomerrooster omdat wij echt toe zijn aan een beetje rust na deze hectische periode. Wellicht een soort vakantiegevoel, want na het “fade out” effect, zijn we weer terug op het punt waar we waren vóór de vakantie, qua geluk, energie en motivatie. Dat gaat in september weer goedkomen!
Fijne zomer.
De herfst is in aantocht. De dagen worden korter, de temperatuur koelt langzaam af met hier en daar nog een heerlijke nazomerse dag. School en werk zijn weer routine en het herfstgevoel sluipt langzaam binnen. Het ‘herfstgevoel’ is voor velen vaak het besef dat iets afloopt. Dat de zomer afgelopen is en het weer tijd wordt naar binnen te keren. Zeker als de bladeren beginnen te verkleuren en van de bomen gaan vallen.
Dat een appel niet ver van de boom valt hoor ik ook regelmatig in de kliniek. Soms zeggen ouders het met trots, de andere keer weer met spijt dat de tongriem of lipband een erfstuk is. Sommige wetenschappers zagen baby’s als een onbeschreven blad, ofwel tabula rasa, ter wereld komen. Maar het blad is niet onbeschreven. Het begint al met het DNA dat je meekrijgt en daarna de ontwikkeling in de baarmoeder. Als je geboren wordt, is er al heel veel beschreven wat zich dan zal ontwikkelen. Een strakke of korte tongriem zal zich niet ineens als een blad aan de boom gaan omdraaien.
Als (tand)arts, alias “tong- of lipdokter” vind ik het juist het leukste als kinderen geen blad voor de mond nemen. In de kliniek vertellen en vragen ze me de gekste dingen. Zo was er laatst een kind die me corrigeerde dat de tongriem dus niet van papa kwam, maar van God. God had hem zo gemaakt….Daar stond ik dan met mijn mond vol tanden met betrekking tot deze boom des levens.
Kinderen vragen me ook waarom ik een tong dan niet langer kan maken als ik zo goed kan naaien (ofwel hechten)? Elk kind wil graag het puntje van zijn neus met de tong aanraken, maar daar kan ik helaas niet voor zorgen. De beschrijving van een tongriem vond ik ook prachtig. Het was geen elastiekje onder de tong tussen de tong en de mondbodem, zodat de tong niet goed naar het gehemelte kan komen. Nee het was als een baksteen op het ondergehemelte…:)
Veel kinderen vinden het maar raar dat ze zo ver moeten reizen voor de tongdokter. Ik kan toch ook naar hun woonplaats verhuizen? De kinderen uit Denemarken vinden dat ik dan in Legoland kan wonen. Dit is iets wat mijn eigen kinderen wel zien zitten. Mijn eigen kinderen nemen trouwens ook geen blad voor de mond betreffende mijn buik die door de zwangerschap groeit. Ik was geen dikke mama, dat kwam door de baby en ik hoefde gewoon alleen maar meer te bewegen…dan ging de buik vanzelf weg. Als een bevalling maar zo eenvoudig was…;)
Nu de herfst ingaat wordt het wel tijd voor mij om te beseffen dat iets afloopt en dat is het volledig beschikbaar zijn voor de Kliniek. Mijn zwangerschapsverlof gaat medio november in en het wordt tijd om het huis herfst/winter baby proof te maken. Ik houd jullie op de hoogte van onze jongste telg!
